టిబి స్పెషల్: ‘ఎస్పీ బాలు..’ నోటితో చెప్పలేం.. రాతల్లో రాయలేం.. చెవులారా ‘వినా’ల్సిందే..!

మెలోడీ, ర్యాప్, కామెడీ, ట్రాజెడీ.. సందర్భం ఏదైనా అందుకుతగ్గ భావాన్ని అర్ధం చేసుకుని పాడటంలో ఆయన దిట్ట. తెరపై ఓ హీరో పాట వస్తుంటే ఆ హీరోనే స్వయంగా పాడుకున్నాడా అనే భావన తీసుకురావడంలో ఆయన సిద్ధహస్తుడు. సంగీత స్వరాల్లో మునిగి తేలకపోయినా.. ఓ పాట అందుకున్నాడంటే శ్రోతలు తన్మయత్వంలో మునిగిపోవాల్సిందే. దశాబ్దాలుగా తెలుగు, తమిళ, కన్నడ, హిందీ భాషల్లో సుమారు 40 వేలకుపైగా పాటలు పాడిన ఆ స్వర జ్ఞాని ‘ఎస్పీ బాలసుబ్రమణ్యం’. ఆయనలోని కళాతృష్ణ గురించి ఎంత చెప్పినా.. రాసినా తక్కువే. ఎందుకంటే ఆయన గొప్పదనాన్ని ‘చెవులారా వినాల్సిందే’ కాబట్టి.

బాలు నేపథ్యం..

శ్రీపతి పండితారాధ్యుల బాలసుబ్రహ్మణ్యం (ఎస్పీ బాలసుబ్రహ్మణ్యం) 1946 జూన్ 4న నెల్లూరు జిల్లా లోని కోనేటమ్మపేట గ్రామంలో శైవ బ్రాహ్మణ కుటుంబములో జన్మించారు. తండ్రి శ్రీపతి పండితారాధ్యుల సాంబమూర్తి, తల్లి శకుంతలమ్మ. బాలు భార్య పేరు సావిత్రి. పిల్లలు చరణ్, పల్లవి. బాలు సోదరి ఎస్పీ శైలజ కూడా ప్రముఖ సినీ నేపథ్య గాయని. బాలుతో కలిసి పలు సినిమాల్లో పాటలు పాడారు. నటుడు శుభలేఖ సుధాకర్ ను వివాహమాడారు. బాలు తల్లి శకుంతలమ్మ 2019 ఫిబ్రవరి 4 న నెల్లూరులో మరణించారు. నెల్లూరు లోని శ్రీ కస్తూర్బా కళాక్షేత్రంలో బాలసుబ్రహ్మణ్యం తన తండ్రి సాంబమూర్తి విగ్రహం ఆవిష్కరించారు.

సినిమా అవకాశాలు..

తండ్రి హరికథా కళాకారుడు. దీంతో బాలుకు చిన్నప్పటి నుంచే సంగీతం అంటే ఆసక్తి ఏర్పడింది. తండ్రి కోరిక మేరకు మద్రాసులో ఇంజనీరింగ్ కోర్సు AMIE చేస్తూనే వేదికలపై పాటలు పాడుతూ తనలోని ప్రతిభకు సానబెట్టుకున్నారు. 1966 లో పద్మనాభం నిర్మించిన ‘శ్రీశ్రీశ్రీ మర్యాద రామన్న ‘చిత్రంతో సినీ గాయకుడిగా ఆయన ప్రస్థానం ప్రారంభమైంది. ఆ సినిమా తర్వాత అవకాశాలు వెల్లువెత్తాయి. ఎక్కువగా తెలుగు, తమిళ సినిమా అవకాశాలే వచ్చాయి.

తెరపై నటుడిగా..

1969 లో బాలు నటుడిగా తొలిసారి ‘పెళ్ళంటే నూరేళ్ళ పంట’ సినిమాలో నటించారు. అనేక తెలుగు, తమిళ చిత్రాల్లో సహాయ పాత్రలు పోషించారు. ప్రేమ, ప్రేమికుడు, పవిత్రబంధం, ఆరో ప్రాణం, రక్షకుడు, దీర్ఘ సుమంగళీ భవ.. వంటి కొన్ని సినిమాల్లో నటించారు. 1990 లో తమిళంలో వచ్చిన ‘కేలడి కన్మణి’ అనే సినిమాలో బాలు హీరోగా నటించాడు. రాధిక హీరోయిన్. తెలుగులో ‘ఓ పాప లాలీ’ పేరుతో డబ్ అయింది.

డబ్బింగ్ ఆర్టిస్ట్ గా..

కె. బాలచందర్ దర్శకత్వంలో వచ్చిన తమిళ చిత్రం ‘మన్మధ లీల’తో బాలు డబ్బింగ్ ఆర్టిస్టుగా మారారు. ఆ సినిమాలో కమల్ హాసన్ కు తెలుగులో డబ్బింగ్ చెప్పారు. ఆ తర్వాత అనేక సినిమాల్లో రజినీకాంత్, కమల్ హాసన్, సల్మాన్ ఖాన్, విష్ణువర్ధన్, జెమిని గణేశన్, గిరీష్ కర్నాడ్, అర్జున్, నగేష్, రఘువరన్ లకు డబ్బింగ్ చెప్పారు. తెలుగులోకి వచ్చే కమల్ హాసన్ సినిమాలు అన్నింటికీ బాలునే డబ్బింగ్ చెప్పేవారు. కమల్ హాసన్ ‘దశావతారం’ సినిమాలో కమల్ పోషించిన 10 పాత్రల్లో 7 పాత్రలకు బాలునే డబ్బింగ్ చెప్పడం విశేషం. ఇందులో ముసలావిడ పాత్ర కూడా ఉండటం విశేషం. ‘అన్నమయ్య’లో సుమన్ పోషించిన వేంకటేశ్వర స్వామి పాత్రకు, ‘సాయి మహిమ’ సినిమాలో బాలునే డబ్బింగ్ చెప్పారు. ఈ రెండు సినిమాలకు గానూ ఆయనకు ఉత్తమ డబ్బింగ్ ఆర్టిస్ట్ గా నంది అవార్డులు దక్కాయి.

టీవీ రంగంలో..

టీవి రంగంలో కూడా బాలు వేసిన ముద్ర అనన్యసామాన్యం. ఈటీవీ పాడుతా తీయగా, పాడాలని ఉంది, స్వరాభిషేకం లాంటి కార్యక్రమాలతో కొత్త ప్రతిభను వెలికితీశారు. ఈ కార్యక్రమాల ద్వారానే నూతన గాయనీ గాయకులు పరిచయమయ్యారు. ఈటీవీలో పాడుతా తీయగా కార్యక్రమం ఓ సెన్షేషన్. 1996 లో మొదలైన ఈ కార్యక్రమం 2016 వరకూ కొనసాగుతూనే ఉంది.

రికార్డింగ్ స్టూడియో..

బాలు తొలిసారి పాడిన పాటకు సంగీతం ఎస్.పి.కోదండపాణి అందించారు. దీంతో తనకు సినీ గాయకుడిగా జీవితాన్ని ఇచ్చిన కోదండపాణిపై భక్తితో, అభిమానంతో తాను నిర్మించిన ఆడియో ల్యాబ్ కు “కోదండపాణి ఆడియో ల్యాబ్స్” అని పేరు పెట్టుకున్నారు. ‘నిర్మాతగా తన బ్యానర్ కు కోదండపాణి ఫిలిం సర్క్యూట్స్’ పేరు పెట్టుకున్నారు. భామనే సత్యభామనే, తెనాలి, శుభ సంకల్పం.. వంటి సినిమాలు నిర్మించారు. ఆదిత్య 369కు భాగస్వామిగా ఉన్నారు.

బాలులోని స్పెషల్ టాలెంట్..

బాలు ఏ హీరోకు పాడితే ఆ హీరోనే స్వయంగా పాడుకున్నట్టు ఉంటుంది. తెర వెనక బాలు చేసిన మాయ తెరపై కనిపించేది కాదు. హీరోల స్టైల్, బాడీ లాంగ్వేజ్ ను దృష్టిలో పెట్టుకుని ఆ పాట పాడి ప్రాణం పోసేవారు. అందరి హీరోలకు ఒక ఎత్తు శంకరాభరణం ఒక ఎత్తు. కొత్త నటుడైన జేవీ సోమయాజులే పాటలు పాడుకున్న అనుభూతితో బాలు పాడిన పాటలు, ఆయన గాత్రం గురించి ఎంత చెప్పుకున్నా తక్కువే. దీంతో ఘంటసాల తరువాత తెలుగు సినిమా పాటకు అసలు సిసలు వారసుడిగా నిలిచారు. భాషపై పట్టు, పదాలు పలకడంలో స్పష్టత ఆయన గొంతులోని మాధుర్యాన్ని ఇనుమడింపజేసేవి.

పాటల ప్రస్థానం..

40 ఏళ్ళ బాలు సినీ ప్రస్థానంలో 40 వేలకు పైగా పాటలు పాడారు. ఏకంగా 11 భాషల్లో ఆయన గానామృతం కొనసాగింది. 47 సినిమాలకి సంగీత కూడా అందించారు. ఇదొక రికార్డు. తెలుగు, తమిళంతోపాటు కన్నడంలో బాలు పాడిన పాటలకు జాతీయ పురస్కారాలు లభించడం విశేషం. బాలు పాట లేని సినిమా లేదు. బాలు పాట లేకపోతే అసలు సినిమాయే లేదు.. బాలు పాడని పాట పాటే కాదు.. అనేంతగా ఆయన ప్రస్థానం కొనసాగింది. ఘంటసాల తర్వాత మళ్లీ అంతటి వైభవాన్ని ఎస్పీ బాలు సాధించారు. ముఖ్యంగా డబ్బై, ఎనభై దశకాల్లో బాలు హవానే కొనసాగింది. తొంభైల్లో కొత్త గాయకులు వచ్చినా బాలు స్పీడ్ ఏమాత్రం తగ్గలేదు. అభిమానులు ఆయన్ను ‘బాలు’ అని పిలిస్తే.. గాన గంధరర్వుడు అంటూ ప్రేక్షకులు పిలిచుకున్నారు.

బాలుని వరించిన ప్రతిష్టాత్మక అవార్డులు..

బాలు ప్రతిభకు కేంద్ర ప్రభుత్వ అవార్డులు, ప్రతిష్టాత్మకమైన అవార్డులెన్నో వరించాయి. వీటిలో 2001లో పద్మశ్రీ, 2011లో పద్మభూషణ్ పురస్కారాలను అందుకున్నారు. పొట్టి శ్రీరాములు విశ్వవిద్యాలయం నుంచి డాక్టరేట్ అందుకున్నారు. తమిళనాడు, కర్ణాటక రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల నుంచి కూడా ఎన్నో పురస్కారాలు అందుకున్నారు.

సినిమా పురస్కారాలు..

అత్యధిక పాటలు పాడిన రికార్డు బాలు పేరు మీదనే ఉంది. 6 జాతీయ పురస్కారాలు, 6 ఫిల్మ్ ఫేర్ సౌత్ పురస్కారాలు, ఒక ఫిల్మ్ ఫేర్ పురస్కారం అందుకున్నారు. 1979లో ‘శంకరాభరణం’ సినిమాకు జాతీయ పురస్కారం లభించింది. రెండేళ్ల తర్వాత హిందీలో ‘ఏక్ దూజే కేలియే’ చిత్రానికి గాను రెండోసారి జాతీయ పురస్కారాన్ని అందుకున్నారు. సాగరసంగమం, రుద్రవీణ చిత్రాలకు కూడా జాతీయ పురస్కారాలు అందుకున్నారు. ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం నుంచి ఏకంగా 25 సార్లు వివిధ విభాగాల్లో నంది అవార్డులు అందుకున్నారు. 2012 లో ఆయన నటించిన మిథునం సినిమాకు నంది బహుమతి లభించింది. 2016 నవంబర్ లో గోవాలో జరిగిన 47 వ అంతర్జాతీయ చలన చిత్రోత్సవాల్లో ‘శత వసంత భారతీయ చలనచిత్ర మూర్తిమత్వ’ పురస్కారాన్ని (సెంటినరీ అవార్డ్‌ ఫర్‌ ఇండియన్‌ ఫిల్మ్‌ పర్సనాలిటీ ఆఫ్‌ ది ఇయర్‌ 2016) ప్రదానం చేసారు.

బాలు చివరి దశ..

ప్రపంచాన్ని కమ్మేసిన కరోనా బాలుకు సోకింది. 2020 ఆగస్టు నెలలో కోవిడ్-19 బారిన పడ్డారు. దీంతో ఆయన వీడియోలో స్పందించారు. తాను కోవిడ్ పాజిటివ్ కు గురయ్యానని.. ఎవరూ తన గురించి వాకబు చేయొద్దన్నారు. త్వరలోనే తాను కోవిడ్ ను జయించి క్షేమంగా తిరిగి వస్తానని చెప్పారు. చెన్నైలోని ఎంజీఎమ్ ఆస్పత్రిలో చేరారు. అయితే.. ఆయన కరోనాను అతి కష్టంపై జయించారు. ఐసీయూ, ఎక్మో చికిత్స.. తో 40 రోజులకు పైగా జీవిత పోరాటం చేశారు. ఇటివలే కోలుకున్నారు. ఇంటికి కూడా వెళ్లారు. అశేష అభిమానుల కోరిక బలమైనదే అని భావించేలోపే మళ్లీ తీవ్ర అస్వస్థతకు గురయ్యారు. కానీ.. ఈసారి విధి విజయం సాధించింది. బాలు గొంతు ఎవరికీ వినిపించనంత దూరం తీసుకెళ్లిపోయింది.